Almanya; dil yapısı ve çeşitliliği açısından diğer Avrupa kıtası ülkelerinden tamamen farklı bir yapıya sahiptir. Almanya’nın resmi dili Almanca olarak kabul edildiği gibi aynı zamanda en yoğun oranlı konuşulan dildir. Alman toplumunun tümü Almanca dilini gündelik yaşamlarında, eğitimde ve resmi işlemlerinde etkin biçimde kullanmaktadır. Konuşulan Almanca farklı eyalet bölgelerine göre değişiklik gösteren bir yapıya sahiptir. Bu değişiklik yapısı aslında çok daha büyük bir coğrafyada da bulunuyor. Ülkenin kültürel değerlerini ve dilini korumak için her konuda olduğu gibi disiplinli bir yaklaşımı bulunuyor. Bu yaklaşımla, misafir işçi olarak ülkeye gelen kişilerin hızlı bir şekilde Almanca öğrenmesi ve yanı sıra okullarda da Almanca eğitim yapılması yaklaşımı bulunuyor. Ancak ülkede var olan başta Türk Nüfus olmak üzere çok sayıda ülkeden gelmiş misafir işçiler nedeniyle, çok çeşitli dillerin konuşulduğuna şahit olabilirsiniz. Modern Almanya’daki okullarda verilen eğitiminde etkisiyle, yan dil olarak İngilizce yaygınlaşmış durumda. Özellikle ülkenin tüm genç nüfusu İngilizce biliyor. Bununla birlikte Almanya’nın biraz daha yaşlı nüfus Rusça dili konusunda çok daha fazla yatkınlığa sahiptir. Avrupa ve dünyayla sürekli etkileşim halinde olması uluslararası dil olarak kabul edilen İngilizce konusunda toplumda yaygın bir eğitim görülmektedir. Bununla birlikte tarihi gelişimi doğrultusunda Almanlar, Sovyet dönemi Rusya’sı ile etkileşimde olmasından dolayı ileri yaş için Rusya dili bilinirliliği doğal olarak daha fazladır. Alman nüfusunun 67% gibi bir kısmı Almanca dışında ikinci bir dile sahiptir. Nüfusun 27% kısmı ise birden fazla yabancı dil bilmektedir.
Almanca, Avrupa Birliği’nin 23 resmi dilinden birisidir. Ayrıca Avrupa Birliği komisyonu tarafından Fransızca ve İngilizce ile birlikte çalışmalar için kullanılan dillerden birisidir. Almanya’nın dahil olduğu Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Anlaşması’na imza atan ülkelerden birisidir. Bu nedenle Almanya’da konuşulan diller arasında bulunan Romanca, Aşağı Almanca, Frizce, Danca ve Sorbca dilleri koruma altında tutulmaktadır. Almanca, Avrupa’daki Hint-Avrupa dil ailesinin Cermence kolundan gelmektedir. Bununla birlikte azınlık kelimeleri ise Yunanca ve Latince dillerinden almıştır. Çok düşük seviyede de olsa Fransızca’dan ve modern dönemde İngilizce’den kelimelerde bulunmaktadır. Almanca dili Latin alfabesi ile yazılmaktadır. Etnik olarak birbirine çok yakın olan Hollanda, Avusturya, Belçika, Lüksemburg, İsviçre ve Danimarka, aynı zamanda Almanca konuşulan ülkeler arasındadır. Dünya genelinde Almanca 100 milyondan fazla insanın konuştuğu anadil konumunda bulunmaktadır. Ayrıca Almanca dünya genelinde 80 milyondan fazla kişinin de ikinci dili olarak, toplamda 180 milyonu aşkın kişi tarafından kullanılmaktadır. Bunun yaklaşık 90 milyonu Avrupa kıtası genelinde bulunmaktadır. Her ülkede konuşulan Almanca değişiklikler gösterse de, birbirleriyle anlaşabilecek düzeyde bir Almanca temeline sahiptir. Bu ülkelerin yanında İsveç, Finlandiya, Norveç gibi ülkelerde Almancanın farklılaşmış türlerini kullanıyorlar. Bu durum Almancanın aslında Avrupa’ nın çok büyük bir bölümünde en etkin dil haline dönüşmesine de neden oluyor. Nihayetinde güçlü edebi ve felsefi geçmişiyle de, Almanca bilime ve edebiyata halen yön vermeye devam eden güçlü ve gelişmiş bir altyapıya sahiptir. Yinede ülkemizden Almanya’ ya giden herhangi biri, uzun zamandır Türklerle iç içe yaşamaya alışmış ve Türkçe ile yakın temas halinde olan Almanlarla, iletişim sıkıntısı yaşaması pek olası değildir.
